Bir sabah, eskicinin sepetinde paslı bir kasetçalar gördüm. Tuhaf bir şekilde elim gidiverdi. Parmağım “play” tuşuna bastığında ne Spotify, ne YouTube, ne de Apple Music... sadece bir cızırtı, bir hışırtı, ve sonra… müzik. Ama nasıl bir müzik? Hafızanın tozlu raflarından çıkan bir zaman kapsülü. Artık geçmişin sesleri bile “retro” değil, “kaybolmuş medeniyet izleri” gibi.
Kültürün teyp dönemi
Bir dönem vardı; şarkıların MP3 değil, duygusu vardı. Sesin arkasındaki o mekanik fısıltı, hayatın eksiklerini tamamlıyordu. Her kasetin bir ruhu, her şarkının bir anısı vardı. Kaset kapaklarının içinde sanat eseri gibi hazırlanmış minik kitapçıklar olurdu. Şarkı sözleri titizlikle yazılır, bazen yanlış yazılır ama o yanlış bile güzeldi.
Kaset döneminde şarkıyı beğenmediysen “geç” tuşu yoktu. Ya sabredecektin ya da ileri sararken şarkının ortasından girip ritme yetişmeye çalışacaktın. Sabır da bir erdemdi, müzikle kurduğun ilişki de daha derin olurdu. Şimdi dijital çağda bir şarkıyı beş saniyede geçiyoruz. Oysa biz eskiden beş dakika ileri sarmaya üşenirdik.
Karışık kaset: Bir dönemin aşk dili
“Karışık kaset” hazırlamak, sevdiğine şarkılarla aşk mektubu yazmaktı. Her şarkı bir duygu, bir ima, bir sinyaldi. "İçinde sen varsın" diye başlar, “Dön gel”le bitirirdik. Bugünkü “Link attım, bak dinle” kolaycılığı, o emeği anlatamaz. Kasetin başına “Sana özel” yazmak, bugünkü bin emojili mesajdan daha kıymetliydi.
Ve o kasetleri dinlemek… Çekmeceden çıkarıp elinde tartmak… Sanki bir parça zamandı tutulan… Kokusu bile vardı; hafif plastik, hafif nostalji. Bugünün steril dijital ortamında ne o koku var ne de o his.
Kasetin son rötuşu
Kasetler zamanla bozulur, bandı dolar, ses gider ama anılar bozulmaz. Hâlâ bir yerlerde o cızırtılarla başlayan bir Barış Manço şarkısı içimizi titretir. Bugün her şey daha kolay, daha temiz, ama aynı zamanda daha sığ.
Bir kasetçalar gördüğünde onu atma. İçinde yalnızca müzik değil, bir dönemin sesi var. Biz şimdi o sesi unutuyoruz. Oysa o ses bizim kimliğimizin melodisi. Şimdi dur, düşün… Son dinlediğin şarkı sana ne hissettirdi? Cevap "Hiçbir şeyse", kasetçaları aç. Aradığın cevap orada saklı olabilir.
