ABD, Rusya ve Türkiye arasındaki ilişkiler, NATO ittifakları, enerji bağımlılıkları, bölgesel çatışmalar ve ikinci Trump yönetimi altındaki değişen jeopolitik öncelikler tarafından şekillendirilen karmaşık bir üçgen oluşturmaktadır.
Türkiye, NATO üyesi olarak birçok güvenlik konusunda ABD ile aynı çizgide yer alırken, Rusya ile ekonomik ve diplomatik bağlarını da korumaktadır. Trump'ın dönüşünden bu yana ABD-Rusya ilişkileri önemli ölçüde ısınmış, diyalog ve potansiyel anlaşmalara odaklanılmış ve genellikle geleneksel müttefikler göz ardı edilmiştir.
ABD-Türkiye İlişkileri
2025 yılında, Başkan Trump ve Erdoğan arasındaki kişisel yakınlık örneğin Eylül ayındaki Beyaz Saray görüşmeleri ve Esad sonrası Suriye ve Ukrayna barış çabalarındaki ortak çıkarlar sayesinde güçlenmiştir.
ABD’lilere göre Türkiye ve ABD S-400 anlaşmazlığının çözümünde ilerleme sağlıyor ki bu da potansiyel olarak F-35 jet satışlarının önünü açabilir ve yaptırımların kaldırılmasına olanak sağlayabilir.
Her iki ülke de Esad'ın 2024'teki düşüşünden sonra kurulacak yeni geçiş hükümetini destekliyor.
Enerji ve Ticaret
ABD LNG ithalatı ve nükleer işbirliği için yapılan yeni anlaşmalar iki ülke ilişkilerini daha sıkılaştırıyor.
Ukrayna
Türkiye, arabuluculuk yaparken Kiev'e silah tedarik ediyor. Karadeniz'de Rus saldırganlığını caydırma konusunda ABD ile aynı çizgide.
Zorluklar
Süregelen sorunlar arasında Türkiye'nin Rusya'ya tam yaptırım uygulamayı reddetmesi ve Suriye PKK’sı konusunda geçmişte yaşanan anlaşmazlıklar yer alıyor.
Genel olarak, ikili ilişkiler 2010'lardan sonraki en yüksek seviyesinde olup, savunma (örneğin F-16/F-35) ve bölgesel istikrar alanlarında fırsatlar sunmaktadır.
Rusya-Türkiye İlişkileri
Pragmatik ama Gergin Ortaklık
Döngüsel bağlar, enerji ve arabuluculuk alanlarında iş birliğini, ancak Suriye, Ukrayna ve Karadeniz'de rekabeti içermektedir.
Önemli Gelişmeler
Türkiye, Batı yaptırımlarına uymak için Rus petrol/doğalgaz ithalatını azaltıyor. 2026'da sona erecek sözleşmeler Rusya'nın nüfuzunu zayıflatıyor.
Suriye
Esad sonrası dönemde Türkiye nüfuz kazanıyor (Türkiye yanlısı hükümet); Rusya birliklerini geri çekiyor ancak üslerini koruyor. İdlib ve Kürtler üzerindeki gerilimler Astana formatı (İran ile) aracılığıyla devam ediyor.
Ukrayna
Türkiye arabuluculuk yapıyor (örneğin İstanbul görüşmeleri) ve Kiev'e insansız hava araçları sağlıyor, bu da Rusya'nın eleştirilerine yol açıyor. NATO statüsüne rağmen Türkiye'nin Rusya'ya yaptırımı yok.
Ticaret
Yaptırımlardan kaçınmaya yönelik kısıtlamalar nedeniyle 2022 zirvelerinden düşüş gösterdi. Rusya, Türkiye'yi tam bir müttefik değil, “dengeleyici” olarak görüyor.
ABD-Rusya İlişkileri
Trump döneminde ilişkiler belirgin şekilde iyileşti, diyalog ve “stratejik istikrar” vurgulandı. Batı Yarımküre'ye, Ukrayna savaşının sona erdirilmesine ve Moskova ile daha iyi ilişkilere odaklanıyor (Rusya için düşman etiketi yok).
Ukrayna Müzakereleri
Doğrudan ABD-Rusya görüşmeleri (örneğin İstanbul, Moskova toplantıları) ateşkes için önerilen çerçeveler, Rusya “yanlış anlamaların çözüldüğünü” iddia ediyor.
Diplomatik konular üzerine görüşmeler
Potansiyel ortak projeler. Biden dönemi çatışmasından uzaklaşma ve Trump, muhtemelen Avrupa'nın pahasına, Ukrayna sorununu hızla çözmeyi hedefliyor.
Esad sonrası istikrar için Astana formatı (Rusya-Türkiye-İran) devam ediyor, ancak ABD Türkiye ile ikili görüşmeler yapıyor, değişken gelişmeler ABD-Türkiye ittifakını destekliyor.
Türkiye, ABD/Rusya'nın dolaylı olarak dahil olduğu görüşmelere ev sahipliği yapıyor. Rusya ile bağlarını korurken ABD arabuluculuğundaki çabaları destekliyor.
