Amerikan uydu şirketi SpaceX tarafından kurulan Starlink, uydudan internet erişimi sağlıyor. Uydu takımyıldızı olarak planlanan sistem, binlerce küçük uydudan oluşuyor. Starlink’in diğer uydu sistemlerinden en önemli farkı, günümüzde uydu internet hizmetlerinin çoğu yaklaşık 35 bin km'lik yörüngede dönen tek bir coğrafi uydudan hizmet verirken, Starlink uydularının dünyaya çok daha yakın olması ve yaklaşık 550 km yörüngede seyretmesi.

Bu farklılık, veri alışverişinin daha düşük gecikmeyle yapılmasını ve daha iyi performans elde edilmesini sağlıyor. Şirket sahip olduğu Falcon 9 roketleriyle bir defada onlarca uyduyu yörüngeye oturtarak, dünyada internet hizmeti ulaşmayan nokta bırakmamaya çalışıyor. Peki, tüm bunlar olurken biz ne yapıyoruz?

Türkiye’de iletişim altyapısı, kamu şirketi olarak yola çıkan, fırtınalı özelleştirme macerası sonucu geçtiğimiz günlerde yeniden kamuya dönen Türk Telekom’un elinde. Türk Telekom, çoğu bakır olan ve son yıllarda fibere dönüşüm başlatılan yaygın altyapısıyla faaliyet gösteriyor. Türk Telekom dışında Turkcell Superonline kısıtlı fiber altyapıya sahip. Ancak çoğunluk hissesi kamuda olan Turkcell’in bu altyapıyı geliştirme hızında azalma gözleniyor.

Sözcülüğünü TELKODER’in yaptığı alternatif telekom operatörü denilen şirketlerse, Türk Telekom’un hizmetlerini toptan alıp, perakende satmaktan başka bir şey yapmıyor. Bu arada ilginç bir stratejiye şahit oluyoruz. Türk Telekom’dan toptan aldığı hizmeti perakende satan Turknet, daha hızlı interneti daha ekonomik fiyatlarla verebilirken, kamu şirketlerinin fiyatları hep yukarıda kalıyor.

Yaygınlık açısından baktığımızda, Turkcell Superonline, fiber rekabetini tetikleyen bir firma olarak, sadece kendi altyapısını döşediği bölgelerde hizmet verebiliyor. Fiyat seviyesi de rekabetçi ve vatandaşın fibere ulaşmasına destek olacak seviyede değil.

Sektörde, Borusan Telekom ve Koç Net’i satın alan Vodafone Net, SOCAR Holding'e bağlı Millenicom, beIN Media Group’a ait Digiturk ve Demirören Holding'e ait D-Smart Net de alternatifler arasında. Genellikle toptan aldıkları ya da kiraladıkları kapasiteyi perakende satıyorlar. Vodafone Net’in ise sınırlı bir fiber altyapısı var. Bu şirketler arasında fiyat farklılıkları bulunuyor. Kârlarından taviz vererek rekabet etmeye ve sahip oldukları diğer hizmetleri (TV aboneliği vb.) ekleyerek müşteri çekmeye çalışıyorlar.

Bu arada bazı belediyeler, Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi (TEİAŞ), TCDD, Karayolları Genel Müdürlüğü ve BOTAŞ ile TANAP projesini yürütürken bir yandan fiber hat çeken Azerbaycan devletine ait SOCAR Turkey Fiber Optik A.Ş. sahip oldukları fiber kablo altyapısını telekom şirketlerine kiralıyor.

Uydu tarafında, Türksat'ın uydu interneti ile Kablo TV şebekesi üzerinden sunduğu geniş bant internet servisi Kablonet var alternatif olarak. Ülkemizdeki sabit ve uydudan geniş bant internet erişim sektörünün fotoğrafı böyle.

Bitirirken soralım: Starlink hepinizi by-pass edip, müşterilerinizi tek tek elinizden almadan bir silkelenseniz, kendinize çekidüzen verseniz, nasıl olur?