Jeostrateji Uzmanı George Friedman, geçen hafta sonunda yaklaşık iki düzine ülkenin istihbarat başkanlarının katılımıyla Singapur’da gizli bir toplantı düzenlendiğini yazdı. Bu türden toplantıların birkaç senedir yılda bir kez yapıldığı haberi, küresel medyada geniş yankı uyandırdı.
Casuslar toplandı
Dünyanın dört bir yanından yaklaşık altı yüz temsilcinin katıldığı ‘Shangri La Diyaloğu’ adlı bu büyük konferansın buluşma yeri Shangri La Otel’di. Genellikle daha küçük olduğu belirtilen bu tür konferanslar, hükümet yetkililerinin ve orada olmasına izin verilen diğer kişilerin ortak toplantıları olarak biliniyordu.
Gayri resmi toplantıdaki yaklaşık yirmi dört istihbarat şefi arasında ABD ve Çin istihbaratının başkanlarının da olduğu söyleniyor. Beş Göz ağından ABD, İngiltere, Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda istihbarat şeflerinin toplantıda hazır bulunduğu ancak diğer katılımcıların kimliğinin açıklanmadığı da gelen bilgiler arasında. Rusya’nın bu geniş katılımlı toplantıda temsil edilmediği kaydediliyor. Toplantının varlığı bir yana, ABD ve Çin'in orada olup Rusya'nın katılmamasının ortaya çıkması ise önemli görülüyor.
Gizli toplantı sızdırıldı
Onlarca istihbarat başkanının bir araya gelişinin geçen haftaya dek gizli tutulabilmesi de aynı derecede ilgi çekici bulunuyor. Bu tür bir toplantının birkaç haftalık lojistik planlama, güvenlik hazırlıkları gerektirdiği ve önerilen gündemler ile pozisyon belgelerinin değiş tokuşunu da beraberinde getirdiği biliniyor. Friedman, Amerikan istihbarat başkanının Çinlilerle gelişigüzel sohbet edemeyeceğini belirtiyor ve ekliyor: “Yirmi dört ulusal istihbarat şefinin ve hazırlıklardan haberdar olması gereken diğer yetkililerin böyle bir konferansı yıllarca sızdırmadığına inanmak oldukça zor.”
Toplantıya yönelik gizliliğin kaybolması; toplantıların neden yapıldığı, neden gizli tutulduğu, neyin tartışıldığı ve üzerinde anlaşmaya varıldığı konusunda kamuoyunda endişeye sebep olacağı vurgulanıyor.
Rusya’nın isteksiz müttefiki: Çin
Rusya’nın bu küçük grupta yer almaması da önemli. Çin’in toplantıya Rusya’nın dâhil edilmesi konusunda ısrar etmediği de sızdırılan bir diğer ilginç husus.
Toplantıdan sonra ortaya çıktığı söylenen dikkat çekici bir panorama var. Hindistan’ın, uzun yıllar en büyük silah tedarikçisi olan Rusya ile olan ilişkisinden uzaklaşarak ABD’ye kaydığı söyleniyor. Rusya’nın bir müttefik olarak gerilemesi ve ABD’nin Batı Pasifik’te ittifaklar kurmak için aldığı saldırgan eylemlere ek olarak Çin’in de zor durumda olduğu kaydediliyor. Uzmanlara göre bu durum, Çin’in Rusya ile ittifak konusunda neden sessiz kaldığı ve Rusya lehine beklenen aksiyonu neden almadığı konusunda önemli ipuçları taşıyor.
Oyun kurucular kimler?
İstihbarat başkanlarının gizli toplantıları, dünya güç dengesi için hem önemli hem de tehlikeli olarak değerlendiriliyor. Bunun özellikle Amerika Birleşik Devletleri’nde güvensizliği tetikleyebileceği konusunda uyarı yapanların sayısı fazla. Eli güçlü tarafın sızdırdığı düşünülen bu toplantı, küresel güç dengesinde “Yeni İstihbarat Habitatı”na yönelik hamleler konusundaki merakı tetiklemeye devam ediyor.
