Verilerin ortaya koyduğu ekonomik gerçekliğe baktığımızda durum çok iç açıcı değil.
Fakat söylenenlere bakıldığında ise ekonomide her şey yolunda gözüküyor gibi bir algı var.
Çünkü söylenenlerin başında “AVM’ler dolu ülkede herhangi bir ekonomik problem yok” gelmektedir.
Ekonomideki gidişatı ortaya koyan gösterge ekonomik verilerden çıkardığımız sonuçtan başkası değildir ve olmamalıdır da.
Gelin AVM’lerde yapılan harcamaların verileri ışığında ekonomik gidişatın nasıl olduğunu hep birlikte görelim.
Ülkemizde an itibariyle müşteri kabul eden ve faaliyette olan 446 AVM yapımı devam eden ise 10 AVM toplamda ise 456 AVM bulunmaktadır.
Bu AVM’lerin 128 tanesi ülke nüfusunun yaklaşık yüzde 20 sinin yaşadığı en büyük şehir olan İstanbul’da bulunmaktadır.
İstanbul’da faal olan 128 yapımı devam eden ise 5 AVM ile toplamda 133 AVM bulunmaktadır.
Türkiye’de ki AVM’lerin toplam alanı yaklaşık 14.5 milyon metrekare İstanbul’da kilerin toplam alanı ise yaklaşık 5.5 milyon metrekaredir.
Toplam büyüklüğe bakıldığında İstanbul’da bulunan AVM’ler Türkiye’de bulunan AVM’lerin yüzde 38’ini kapsamaktadır.
Ziyaretçi sayılarına bakıldığında ise yine en yüksek ziyaretçileri İstanbul’da bulunan AVM’ler kabul etmektedir.
Öyle ki; Cevahir AVM yıllık yaklaşık 60 milyon, Capacity AVM yıllık yaklaşık 22 milyon, İstinyepark AVM yıllık yaklaşık 16 milyon, Mall of İstanbul AVM yıllık yaklaşık 15 milyon ve Torium AVM yıllık yaklaşık 10 milyon ziyaretçiyi ağırlamaktadır.
Rakamlara baktığımızda dünya istatistikleriyle karşılaştırdığımızda Cevahir AVM dünyada en fazla ziyaret edilen AVM’ler arasında en üst sıralarda yer almaktadır.
Ayrıca bu ziyaretçi sayıları üzerinden İstanbul’da yaşayanların yılın yaklaşık 5’te 1’ini AVM’lerde geçirdiklerini söyleyebiliyoruz.
Yani yılın 82 gününün AVM’lerde geçirildiği bir şehirden bahsediyoruz.
Bu genel verileri verdikten sonra şimdi AVM’lerde yapılan harcamalarla ilgili verilere yakından bakarak harcamaların gelirler kadar artıp artmadığının kararını hep birlikte verelim.
Ocak 2016 tarihinde yani buradan yaklaşık 9 yıl önce AVM’lerde banka kartından işlem başına yapılan harcama 31 TL iken aynı tarihte kredi kartından işlem başına yapılan harcama 104 TL olmuştur.
Diğer taraftan Ekim 2025 tarihinde ise banka kartından işlem başına yapılan harcama 387 TL ve kredi kartından işlem başına yapılan harcama ise 986 TL olarak gerçekleşmiştir.
Yani aradan geçen 9 yılda AVM’lerde banka kartından yapılan harcamalar yaklaşık 13 kat kredi kartından yapılan harcamalar ise yaklaşık 4 kat artmıştır.
Toplam harcamalara bakıldığında ise 2016 yılında AVM’lerde banka kartından yapılan toplam harcama 690 bin asgari ücrete eşit iken aynı yıl kredi kartından yapılan harcamalar ise 6 milyon asgari ücrete eşitmiş.
2025 yılına gelindiğinde ise yapılan harcamalar banka kartından 5 milyon kredi kartından ise 15 milyon asgari ücrete eşit seviyede gerçekleşmiştir.
Asgari ücretteki artışlara baktığımızda ise 2016 Ocaktan 2025 Ekime kadar yaklaşık yüzde 1600 olmuştur.
AVM’lerdeki harcama tutarlarının artışları ise banka kartlarında yaklaşık yüzde 1200 kredi kartlarında ise yaklaşık yüzde 900 oranında yükselmiştir.
Dolayısıyla harcama oranları asgari ücret artışının çok çok gerilerinde kaldığı için harcamamaların arttığı ve AVM’ler dolu olduğu için ekonomik gidişatın iyi olduğunu söylemek asla ama asla mümkün değildir.